Καθημερινό Άγχος: Ενεργοποίηση για τη ζωή (Αναλυτικό Αφιέρωμα)

Η καθημερινότητα είναι σκληρή, όπως η ίδια η ζωή! Ολοένα και περισσότερα άτομα νιώθουν να συνθλίβονται, να εκμηδενίζονται ως προσωπικότητες και να βρίσκονται στο κέντρο ενός τρομακτικού νεφελώματος το οποίο απορροφά κάθε τους δύναμη. Οι αυξανόμενες απαιτήσεις της σύγχρονης ζωής και η παρατεταμένη κρίση οδηγούν μέρος της ελληνικής κοινωνίας στην εμφάνιση απειλητικών ψυχοσωματικών ασθενειών. Ο πανικός και η καταθλιπτική όψη της σημερινής Ελλάδας εγκλωβίζουν την ανθρώπινη ύπαρξη. 

Το άγχος κυριεύει πολλούς και σφίγγει τις καρδιές αυτών που βρίσκονται σε ένα πρωτοφανές αδιέξοδο. Οι άνθρωποι αφοπλίζονται και αδυνατούν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματά τους, περιμένοντας καρτερικά ένα απροσδιόριστο κίνδυνο που θα τους ισοπεδώσει. Πλέον τα όρια του άγχους ξεφεύγουν και το ομαλό άγχος μετατρέπεται σε παθολογικό. Όπως αναφέρεται και στην αρχαία φιλοσοφική διδασκαλία, το μέτρο είναι αναγκαίο σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας, κάτι το οποίο επιβεβαιώνεται και στην περίπτωση του άγχους.

 

Έως ένα σημείο το άγχος αποτελεί λογικό, καθώς αποτελεί μηχανισμός εγρήγορσης μπροστά σε μία εξωτερική απειλή, σε μια καινούρια, για εμάς, κατάσταση. Η αναισθησία δεν αποτελεί λύση, ενώ, αντιθέτως, το άγχος στην ωφέλιμη μορφή του αποτελεί πηγή δημιουργικότητας, νέων ιδεών και καινοτομιών. Μολονότι το μέλλον, ιδιαίτερα για τη νέα γενιά, προβάλλεται ζοφερό, σκοτεινό και το άγχος πολλαπλασιάζεται λόγω της ανασφάλειας, ο άνθρωπος μπορεί να αντισταθεί στην αλλοτρίωση και την παρακμή την οποία υφίσταται η κοινωνία.

Βασιζόμενος σε σταθερές, εσωτερικές βάσεις, ο άνθρωπος μπορεί να αποφύγει τα εμπόδια που προβάλλονται στην πορεία του. Με συνεχής δουλεία και αγώνα έχει τη δυνατότητα να αντεπεξέλθει στο ύψος των περιστάσεών, να εξοφλήσει τις υποχρεώσεις του και να ζήσει μια υγιής ζωή. Σε περιόδους κρίσης η κοινωνία αντιλαμβάνεται, έστω και αργά, ότι η υλιστική ευδαιμονία είναι ένα επίπλαστο όνειρο αλλοτρίωσης και μόνο η επαφή, η πραγματική φιλία και η συντροφικότητα αποτελούν στέρεες προϋποθέσεις για την ευτυχία!

Τόσο καιρό, όσο είχαν τη δυνατότητα αυτή, κάλυπταν τα συναισθηματικά τους κενά με υλικά αγαθά, θεωρώντας πως έτσι θα αναπληρώσουν τους ανθρώπους. Η δίψα για κατανάλωση και η απληστία οδήγησαν κι αυτές στο άγχος, καθώς η κοινωνία βίωνε το "άγχος της μόδας" και γίνονταν έρμαιο του συνεχούς βομβαρδισμού διαφημιστικών - υλιστικών μηνυμάτων.

Η επανιεράρχηση των αξιών μας αποτελεί θεμελιώδης αρχή για την αποφυγή εμφάνισης ψυχονευρωτικών καταστάσεων, όπως το παρατεταμένο άγχος και κατ’ επέκταση η κατάθλιψη. Γνωρίζοντας ποιες είναι οι δικές μας επιθυμίες, κι όχι ποιες μας επιβάλλονται, μπορούμε να επαναπροσδιορίσουμε το μοντέλο ζωής μας. Ένα ισορροπημένο άτομο, έχοντας κάποιο βαθμό αυτογνωσίας, συνειδητοποιεί και αντιλαμβάνεται τις δυνατότητές και τις αδυναμίες του και επιδιώκει εφικτούς στόχους, προσαρμοσμένους στον εαυτό του.

Έτσι, πλέον, ο άνθρωπος θα δουλεύει και θα αγωνίζεται, συνεχώς, για τα δικά του ιδεώδη, συμβάλλοντας στην διατήρηση της ψυχικής του ευρυθμίας. Τα εμπόδια τα οποία προβάλλονται στη ζωή μας δεν αποτελούν δικαιολογία, ώστε να παραιτηθούμε και να εγκαταλείψουμε την προσπάθειά μας για μια αξιοπρεπής διαβίωση. Αν, όμως, ο καθένας αγωνιστεί, τολμήσει να υπερνικήσει τους φόβους του, με θάρρος και υπομονή, ίσως καταφέρει να ανατρέψει τα εις βάρος του δεδομένα. Παρόλο που η αποτυχία μας απογοητεύει, συγχρόνως μας βοηθά στην ανασυγκρότησή μας και την περαιτέρω ανάπτυξη αγωνιστικού φρονήματος ώστε να πετύχουμε τους στόχους μας.

Με επίγνωση των ορίων και βάζοντας ρεαλιστικούς στόχους υπάρχει δυνατότητα να αντιστραφεί η κατάσταση. Μολονότι δεν είναι εύκολος ο δρόμος, καθώς εμφανίζονται σκόπελοι που πρέπει να αντιμετωπίσουμε, με πνεύμα ζωντάνιας και αποφασιστικότητας θα αγωνιστούμε για το καλύτερο. Κάθε άνθρωπος οφείλει να αφυπνιστεί, να δραστηριοποιηθεί σε διάφορες ασχολίες και να τολμήσει να υλοποιήσει τις σκέψεις του. Όποιος έχει εγκαταλείψει κάθε του προσπάθεια, σίγουρα θα βλέπει παντού εμπόδια και δεν θα προβαίνει σε καμία ενέργεια.

Επομένως, το ψυχοπαθολογικό άγχος αποτελεί μια έντονη πρόκληση την οποία μπορούμε να υπερβούμε, συγκροτώντας μια υγιής προσωπικότητα. Το κυνήγι του πλουτισμού επικαλύπτει προσωρινά τα ανεπούλωτα κενά μας, όμως οι αξίες, όπως η συνεργασία, η ομόνοια και η αγωνιστικότητα, προσφέρουν στην κοινωνία το απαραίτητο καταφύγιο, λειτουργώντας ως πηγή πνευματικής ελευθερίας και αισιοδοξίας. Ένα άτομο με τόλμη και θάρρος μπορεί να προσαρμοστεί στην εποχή του, χωρίς να παρασυρθεί από την ηθική κατάπτωση και την αναλγησία.